Robert Capa. Foto: Gerda Taro, publiek domein In 2013 diende ik bij het Letterenfonds een subsidieaanvraag in met deze titel. Ik wilde een roman schrijven naar aanleiding van een krantenartikel uit NRC van 2 februari 2008, waarin gesproken wordt over de vondst van de koffer van Capa. Robert Capa was het pseudoniem waaronder aanvankelijk drie jonge fotografen schuil gingen, André Friedman, Gerda Pohorylle en David Seymour. Gerda Taro overleed in de slag bij Brunete in juli 1937 en na de Burgeroorlog was het alleen Friedmann die zich achter die naam verschool. Capa vluchtte in 1939 naar Amerika, misschien omdat de grond hem als Joods-Hongaarse linkse fotograaf te heet onder de voeten werd. Het artikel in de NRC, geschreven door Mars van Grunsven, ging over een flinke hoeveelheid negatieven die Capa in 1939 mee heeft gegeven aan een assistent. De koffer werd aan een kolonel of een diplomaat meegegeven die hem meesleepte naar Zuid-Amerika. Na de oorlog was het bekend dat foto’s van de burgeroorlog van grote waarde konden zijn, zowel politiek als publicitair. Capa was een van de oprichters van Magnum fotografie, dus hij was prima op de hoogte hoe je foto’s van waarde kon voorzien. En toch heeft hij tot zijn dood in 1954 geen moeite gedaan die koffer op te sporen. Een nazaat van de diplomaat vond de koffer begin jaren 90 in Mexico-City op zolder, wist te achterhalen dat ze van Capa, Gerda Taro en Chim  (David Seymour) waren en nam contact op met de Robert Capa Foundation in New York, die onder leiding van Capa’s broer Cornell stond. En beide partijen bezwoeren dat het niet om geld ging, maar ze hebben er 20 jaar over gedaan om die koffer van Mexico City naar NYC te brengen. Twin-tig jaar. Ja, wat speelt er dan? Dat triggerde me heel erg. Wie stond er op die foto’s? Welk geheim verhaal werd er verteld? Was er nog meer interesse van andere partijen? En is de koffer uiteindelijk wel compleet aangekomen in New York? Ondertussen is de focus van de roman verlegd. Oorlogsfotografie is gebleven als thema, maar Capa's rol in de roman is gemarginaliseerd. De complete inhoud van de koffers is inmiddels uitgegeven in een mooie dubbeluitgave van de ICP. Hoewel, of het helemaal compleet is, weet je natuurlijk niet.

Op het literair weblog tzum.info verscheen vandaag een fraaie bespreking van het boek door Aart Aarsbergen. Ik citeer de conclusie met veel plezier. "De vlinder in de inktpot is geen volmaakte roman, aan de constructie valt nog wel wat aan te merken, maar ze is met grote vaart, tomeloze inzet en kennis van zaken geschreven. Bassant weeft een kleurrijk tapijt van feiten en fictie dat een hechte eenheid vormt. Knap weet hij de episodes waarin Pit de hoofdrol speelt in een wat arbeideristische toon te zetten, terwijl de wederwaardigheden van Johan Brouwer, de licht arrogante intellectueel, meer vormelijk worden beschreven. Maar wat mij het meest aanspreekt is de ambitie die uit De vlinder in de inktpot spreekt. Het is een wervelende, caleidoscopische roman over oorlog, verraad, vriendschap, vrijblijvend engagement en diepe betrokkenheid. Patrick Bassant is een schrijver die de grote greep niet schuwt."

https://www.groene.nl/2020/26 'Bassant schreef een gloedvolle actieroman rond historische figuren waarin hij onze huidige kennis over het verleden zonder blikken of blozen naar het verleden verplaatst. Mag dat wel? Alles mag in een roman.'

https://www.zin.nl/2020/06/22/er-zeurt-altijd-een-stemmetje-ga-eens-schrijven/ Ja, hij houdt van bankhangen met een boek – en dat kan weer, nu hij zijn ambitieuze roman De vlinder in de inktpot heeft voltooid. Schrijver Patrick Bassant (1977) over besmeurde schoonheid, het gevaar van inkt voor schrijvers en over de kracht die er uit kunstenaarschap en idealen kan groeien. Een e-mailinterview met Daniëlle Bronsgeest.

De website Spanje3639.org is een digitale verzamelplaats voor alles dat relevant is voor de doelstelling van de achterliggende organisatie, de Stichting Spanje 1936-1939, te weten: het levend houden van de herinnering aan en de geschiedenis van de Nederlandse mannen en vrouwen die aan de kant van de Republiek deelnamen aan de Spaanse Burgeroorlog. Het is een voortreffelijke website waar het heerlijk klikken is naar internationale faits divers over de internationale brigades en de aandacht die er nog voor is. Tevens organiseren ze de jaarlijkse herdenking op het Plein Spanje 36-39 in Amsterdam Noord. De redactie van de site vroeg aan Hendrik Henrichs om mijn roman te bespreken, maar uiteindelijk hebben we er een interview per e-mail van gemaakt. Henrichs was historicus aan de UU en de biograaf van Johan Brouwer, aan wiens biografie Johan Brouwer. Zoeker, ziener en bezieler, 1989, ik heel veel informatie heb ontleend. Het uiteindelijke interview is vrij specialistisch, maar gezien de doelgroep vonden we dat verantwoord.

Aanstekelijke maar overvolle roman over Spaanse revolutie Maarten Steenmeijer 12 juni 2020, 15:00 Patrick Bassant wil veel vertellen in zijn tweede roman De vlinder in de inktpot. Over Pit, een werkloze Amsterdammer wiens leven wordt opgeschud wanneer hij als fotograaf betrokken raakt bij de burgeroorlog die in 1936 in Spanje losbarstte. Over alcoholist en blaaskaak Ernst Hemingway, die meer aandacht vroeg voor zichzelf dan voor de revolutie die links Spanje toen van de grond probeerde te krijgen. Over Pablo Picasso, die in de lente van 1937 in Parijs aan Guernica werkte. Over de kwalijke rol die Stalin speelde in de Spaanse burgeroorlog. Over Jef Lasts militaire carrière in Spanje en zijn breuk met het Russische communisme. Over Johan Brouwer, nog zo’n Nederlandse schrijver die in Spanje tot andere gedachten kwam. Bassants gretigheid en ambitie spatten van de pagina’s af en dat werkt aanstekelijk. Hij kan sterke scènes schrijven en zijn taal barst van de vondsten. Zijn zwakke plek is dat hij te veel informatie kwijt wil in zijn roman. Dat breekt met name de dialogen op, die nogal eens onnatuurlijk aandoen. Ook de plot zucht onder het gewicht van wat Bassant allemaal vertellen wil. Maar schrijven kan hij.

Op zondagavond ontvang ik wekelijks de nieuwsbrief van literair tijdschrift Terras. Een reminder: wat is nieuw en wat is er online gezet uit het archief van het roemruchte tijdschrift Raster. Hoewel ik er in eerste instantie overheen las, bevatte het een link naar de signalementen van de maand mei. https://tijdschriftterras.nl/signalementen-mei-2020/ waarin opgenomen een waarderend signalement of een signalerende bespreking van De vlinder in de inktpot door Tommy van Avermaete. "[Bassant] slaagt [...] er met dit indrukwekkende epos in het individuele lotgeval in te bedden in het ‘grotere’ – zowel het grotere van de burgeroorlog als dat van de intellectuele geschiedenis."

The world needs to know the truth - even if it's a lie

28 mei vloog De vlinder in de inktpot de wereld in. Uitgezwaaid door de uitgever, ritmische vleugelslag van Matthijs de Ridder, muzikale ondersteuning van Kolbak, peptalk van Atte Jongstra en eerste klapwieken door Patrick Bassant. “Er komt in deze hele lijvige roman geen fatsoenlijk mens voor - wat een stelletje klootzakken. Dik genieten.” Atte "Je hebt me gedwongen met nieuwe ogen naar het verhaal van deze eeuw te kijken." Matthijs "Ondanks zijn weerzinwekkende eigenwijsheid weet Patrick de heldere lijn te behouden." Koen Ik ben nog steeds aan het nagenieten van die prachtige boekpresentatie vorige week... Koen van Gulik van de Wereldbibliotheek, Matthijs de Ridder, Atte Jongstra en Kolbak: het was prachtig. Mooi nog eens te beluisteren - dat is weer een voordeel van zo'n digitale presentatie!